Green Arrow (pol. Zielona Strzała, jego alter ego – Oliver „Ollie” Queen) – fikcyjna postać (superbohater) z serii komiksów wydawanych przez DC Comics. Twórcami postaci są Mort Weisinger i George Papp.
Pierwszy raz pojawił się w More Fun Comics vol. 1 #73 (listopad 1941). Inspiracją dla twórców była postać łucznika z serialu kinowego The Green Archer, będącego adaptacją powieści Edgara Wallace’a pod tym samym tytułem. Green Arrow jest zamaskowanym samozwańczym mścicielem, którego główną bronią w walce przestępczością są łuk i strzały (jego kostium był wzorowany na stereotypowym wizerunku Robin Hooda). Działa przeważnie w rodzinnym mieście Star City w USA.
Pod wieloma względami Green Arrow przypomina Batmana: podobnie jak człowiek-nietoperz nie posiada on żadnych nadludzkich mocy, towarzyszy mu na wzór Robina nastoletni pomocnik o pseudonimie Speedy (jego prawdziwe nazwisko to Roy Harper), zaś na co dzień Oliver Queen jest milionerem i playboyem, co także jest analogią do Bruce’a Wayne’a (Oliver był również przedstawiany jako burmistrz miasta Star City). W latach 70. scenarzysta Dennis O’Neil i rysownik Neal Adams uczynili go komiksowym orędownikiem zmian społecznych w USA. W komiksach z lat 1995-2000, gdy Oliver Queen był martwy, a pseudonimu Green Arrow używał jego syn – Connor Hawke. Postać Olivera powróciła za sprawą Kevina Smitha i po dziś dzień zajmuje obok Supermana, Batmana, Wonder Woman i Green Lanterna czołowe miejsce w panteonie superbohaterów DC Comics.
Pojawił się również w licznych serialach i filmach animowanych, serialach telewizyjnych i grach komputerowych osadzonych w uniwersum DC Comics. Pierwszy raz w wersji aktorskiej pojawił się w serialu telewizyjnym Tajemnice Smallville (Smallville), gdzie w postać „Ollie’ego” wcielił się Justin Hartley. W serialu telewizyjnym Arrow, emitowanym w stacji The CW, w postać zakapturzonego mściciela wcielił się Stephen Amell.
W zestawieniu na najlepszych postaci komiksowym magazynu Wizard, Green Arrow zajmuje 32 miejsce. Natomiast w zestawieniu 100 największych komiksowych bohaterów serwisu internetowego IGN, zajął on 30 miejsce.
Opis postaci
Złota era komiksu (lata 30.-50.)
Geneza Green Arrowa z czasów tzw. złotej ery komiksu została pierwszy raz opowiedziana w historii The Birth of the Battling Bowmen z More Fun Comics vol. 1 #89. Oliver był znanym archeologiem specjalizującym się w kulturach rdzennych Amerykanów, a zwłaszcza ich technikach łowieckich. Po spaleniu jego muzeum przez przestępców, Oliver udał się na wyspę Lost Mesa w celu odnalezienia cennych artefaktów. Tam poznał Roya Harpera (chronologicznie Speedy pierwszy raz pojawił się wraz z Green Arrowem w More Fun Comics vol. 1 #73), chłopca którego rodzice zginęli katastrofie lotniczej i jego indiańskiego przyjaciela Quoaga, który nauczył go łucznictwa. Niestety Oliver był śledzony przez tych samych przestępców, którzy spalili jego muzeum i po dotarciu na wyspę zabili oni Quoaga. Ollie i Roy dzięki swoim łuczniczym umiejętnościom pokonali bandytów i wrócili do kraju. Oliver zaadoptował Roya i stał się razem z nim postrachem przestępców. Obaj byli także członkami drużyny Seven Soldiers of Victory (od Leading Comics vol. 1 #1). Oryginalny Green Arrow (z tzw. Ziemi-Dwa, czyli z uniwersum zapoczątkowanego w wydawnictwach z lat II wojny światowej) ginie w trakcie Kryzysu na Nieskończonych Ziemiach w komiksie Crisis on Infinite Earths vol. 1 #12.
Srebrna i brązowa era komiksu (lata 50.-80.)
W okresie tzw. srebrnej ery komiksu (rozpoczyna się ona pod koniec lat 50. XX wieku), historia przemiany Olivera w łucznika-mściciela została opowiedziana na nowo. Od czasu historii autorstwa Jacka Kirby’ego The Green Arrow’s First Case z komiksu Adventure Comics vol. 1 #256 (styczeń 1959) głównym wątkiem genezy Green Arrowa stała się jego robinsonada na wyspie Starfish Island (wątek ten został zaczerpnięty z historii Speedy’ego). To właśnie od tego komiksu zaczęto przedstawiać Olivera jako playboya, który przez przypadek wypadł za burtę i przyszło mu przez pewien czas spędzić na bezludnej wyspie. Aby przeżyć musiał skonstruował własnoręcznie łuk i strzały i przez ponad kilka miesięcy musiał ćwiczyć łucznictwo by móc polować i nie umrzeć z głodu. Uszył sobie również ciemnozielony strój. Kiedy pewnego dnia ujrzał płynącą nieopodal wyspy fregatę i szczęśliwy, że wkrótce zostanie uratowany zaczął płynąć w jej kierunku. Lecz szybko zorientował się, że statek został przejęty przez buntowników. Postanowił więc pomóc w odbiciu statku, a żeby ukryć swoją tożsamość wysmarował sobie twarz wokół oczu smarem, aby stworzyć w ten sposób maskę. Ollie’emu udało się stłumić bunt i wrócić do domu. Zrozumiał wówczas, że jego przeznaczeniem jest zwalczanie przestępczości.
Przez pierwsze 25 lat swojego istnienia Green Arrow nie był zbyt popularną postacią. W późnych latach 60. scenarzyści postanowili pozbawić postaci majątku i wysłać na ulicę, co doprowadziło Green Arrowa do jego najbardziej znanego wizerunku – bohatera klasy pracującej, uciskanych i prześladowanych. W latach 70. jego przygody zostały połączone z przygodami innego superbohatera z DC Comics, praworządnego Green Lanterna (Hala Jordana). Wspólne przygody obu herosów były swego rodzaju przełomem dla komiksu amerykańskiego, pierwszy raz tak odważnie pokazano w komiksie problemy społeczne współczesnej Ameryki (głównie za sprawą scenarzysty Dennisa O’Neila i rysownika Neala Adamsa). O’Neil przedstawił Green Lanterna jako „krypto-faszystowskiego gliniarza”, który mimo iż ma dobre intencje, jest ograniczony przez swoją skłonność do przyjmowania rozkazów bez kwestionowania ich, natomiast Green Arrowa jako bohatera o mentalności liberała, przejmującym się losem klasy średniej[1]. W istocie Green Arrowa ukazywano jako sumienie Green Lanterna[1]. W stworzonej przez nich historii Snowbirds Don’t Fly (wydanej w Green Lantern vol. 2 #85-86, sygnowanymi wówczas tytułem Green Lantern/Green Arrow), przedstawiono walkę obu superbohaterów z handlarzami narkotyków oraz uzależnienie od heroiny Roya Harpera, co było wyrazem poparcia dla kampanii antynarkotykowej. Komiks zyskał popularność, a Green Arrowowi zostały przydane specyficzne cechy, do dziś rozróżniające go z tłumu amerykańskich superbohaterów: przywiązanie do problemów zwykłych ludzi, otwartość na kwestie społeczne (co kilkakrotnie doprowadziło do przypisywania mu poglądów lewicowych) oraz charakterystyczne, trochę staroświeckie, poczucie humoru.
Komiksy po Kryzysie na Nieskończonych Ziemiach (lata 80. XX wieku-2011)
Po wydarzeniach z crossoveru zatytułowany Kryzys na Nieskończonych Ziemiach (Crisis on Infinite Earths), uniwersum DC zostało zrestartowane. Geneza postaci nie różniła się zbytnio od wersji z srebrnej ery komiksu, w której wciąż głównym wątkiem pozostaje robinsonada Olivera. W czteroczęściowym Green Arrow: The Wonder Year (1993) autorstwa Mike’a Grella, Oliver Queen został pokazany jako zawadiaka, który odziedzicza rodzinny biznes w bardzo młodym wieku. Podczas podróży statkiem Oliver jest pijany, przez co wypada za burtę i trafia na bezludną (jak mu się początkowo wydawało) wyspę. Pobyt na wyspie zmienia go i skłania go po powrocie do kraju do założenia stroju Robin Hooda i walki z kryminalistami.
W wydanej w 1987 roku trzyczęściowej mini-serii autorstwa Mike’a Grella, zatytułowanej Green Arrow: The Longbow Hunters Green Arrow i jego kochanka Black Canary (Dinah Lance) przeprowadzili się do Seattle. Tam Dinah odrzuca jego oświadczyny. W trakcie prowadzenia przez Black Canary śledztwa w sprawie handlarzy narkotyków, zostaje ona porwana i brutalnie torturowana przez porywaczy. Green Arrowowi udało się ją odbić, lecz jego kochanka w wyniku tortur traci swoją moc – soniczny krzyk zwany „płaczem kanarka”. Pojawia się tam również nowy złoczyńca, Shado – łuczniczka, której rodzina w czasie II wojny światowej była osadzona obozie dla internowanych osób pochodzenia japońskiego, w której później Oliver się zakochał. Owocem ich romansu był syn Robert Queen. Drugim synem był Connor Hawke (debiut w Green Arrow vol. 2 #0), który przyjął pseudonim Green Arrow po śmierci swojego ojca w Green Arrow vol. 2 #101. Green Arrow został ostatecznie wskrzeszony przez Hala Jordana w historii komiksowej autorstwa Kevina Smitha, zatytułowanej Kołczan (Quiver, wydanej oryginalnie w Green Arrow vol. 3 #1-10). W Green Arrow vol. 3 #60 (maj 2006) Oliver został wybrany na burmistrza Star City, kontynuując walkę ze zbrodnią w kostiumie Green Arrowa. W końcu też udało mu się także poślubić swoją miłość, Black Canary w specjalnym wydaniu Green Arrow and Black Canary Wedding Special z listopada 2007.
W 2007 ukazała się sześcioczęściowa historia Green Arrow: Year One, opowiadająca od nowa historię początków Szmaragdowego Łucznika. Oliver będąc na wyspie musiał zmierzyć się z grupą przemytników, kierowaną przez złoczyńcę China White. Green Arrow był członkiem takich drużyn jak Team Arrow (której był przywódca), Justice League, Justice League Task Force i Outsiders. Oliver był także przewodniczącym rodzinnej firmy Queen Industries.
Moce i umiejętności
Green Arrow jest najlepszym łucznikiem w komiksowym uniwersum DC. W trakcie historii Green Arrow: Sounds of Violence, Black Canary twierdziła, że Oliver jest w stanie wystrzelić ponad 26 strzał na minutę. Poza tym jest znakomitym akrobatą, ekspertem w walce wręcz. W czasie piastowania urzędu burmistrza Star City, ujawniły się jego umiejętności polityczne. By ułatwić sobie walkę z przestępczością Green Arrow wymyślił na własny użytek specjalnie usprawnione strzały: kleistą strzałę, strzałę-sieć, wybuchającą strzałę, strzałę-rękawicę bokserką, strzałę-bombę zegarową, strzałę-hak, strzałę-gaśnicę, oślepiającą strzałę, strzałę z gazem łzawiącym, zamrażającą strzałę. Za środki transportu służyły mu niegdyś samochód Arrowcar, łódź Arrowboat, a także samolot Arrowplane, co było wyraźnym nawiązaniem do komiksów o przygodach Batmana. Podobnie jak obrońca Gotham City, w czasach tzw. złotej ery komiksu Green Arrow był wzywany przez policję za pomocą specjalnego sygnału wyświetlanego na niebie.
Wrogowie Green Arrowa
- Arthur King/Merlyn – znakomity łucznik. Idol Olivera z czasów jego dzieciństwa, który zainspirował go do zainteresowania się łucznictwem. Podczas ich pierwszego spotkania Merlin pokonał Olivera w konkursie strzelania z łuku. Później został zabójcą na zlecenie na usługach Ligi Zabójców, przy kolejnym spotkaniu z Green Arrowem został przez niego pokonany. Obecnie niezależny zabójca.
- Hrabia Werner Vertigo (ang. Count Vertigo) – ostatni przedstawiciel królewskiego rodu z niewielkiego bałkańskiego państewka Vlatava. Z powodu uszkodzenia ucha wewnętrznego musi żyć z implantem w prawej skroni, dzięki któremu zachowuje zmysł równowagi. Urządzenie to wywołuje u innych osób zaburzenia równowagi. Przez wiele lat był arcy-wrogiem Green Arrowa.
- Constantine Drakon – grecki zabójcą na zlecenie i najemnik, jeden z najlepszych mistrzów sztuk walki w uniwersum DC.
- William Tockman/Clock King – złoczyńca, dopuszczający się przestępstw z użyciem najrozmaitszych gadżetów przypominających zegarki lub mających jakiś związek z czasem. Wróg zarówno Green Arrowa, jak i Batmana.
- Daniel Brickwell/Brick – gangster ze Star City, którego wyróżnia nie tylko tężyzna fizyczna, ale i również skóra przypominająca cegłę.
- Onomatopoeia – tajemniczy zabójca, który poluje na superbohaterów nieposiadających żadnych nadprzyrodzonych mocy. Próbował zabić syna Olivera, Connora Hawke’a.
- Albrecht Raines/Rainbow Archer – łucznik. Dawniej swoich umiejętności używał w celach artystycznych, później stał się fałszerzem pieniędzy i przestępca.
- Carrie Cutter/Cupid – kobieta ogarnięta obsesyjną miłością do Olivera. Zwalcza wrogów Olivera, by w ten sposób udowodnić mu swoją wielką miłość. Pała szczególną nienawiścią do Black Canary.
- Slade Wilson/Deathstroke the Terminator – główny przeciwnik Młodych Tytanów jeden z najlepszych najemników w uniwersum DC. Walczył z Green Arrowem w crossoverze Infinite Crisis. W trakcie walki Oliver wbił mu strzałę w jego prawy oczodół. Od tamtej pory Slade obrał sobie za cel łucznika.
- Arthur Light/Doctor Light – złoczyńca, który w trakcie Infinite Crisis przypomniał sobie co Liga Sprawiedliwych uczyniła z jego umysłem. Chcąc się zemścić obrał sobie za cel Green Arrowa.
- Shado – łuczniczka, mistrzyni kyūdō. Matka Connora Hawke’a.
- Chien Na Wei/China White – szefowa kartelu narkotykowego, którą Oliver spotkał w trakcie pobytu na wyspie.
- Hannibal Bates/Everyman/Dark Arrow – złoczyńca, który w ramach projektu Everyman Project (prowadzonego na polecenie Lexa Luthora) zyskał moc przeobrażania się w każda organiczna formę życia. Aby tego dokonać musi zjeść próbkę zawierającą DNA (np. włos, kropla krwi) istoty lub osoby, w która chce się zmienić. Przybierając postać Olivera Queena, zmienił swój pseudonim na Dark Arrow i podjął współpracę z Cupid w celu pokonania Olivera i jego przyjaciół.
Pomocnicy Green Arrowa
- Team Arrow – drużyna samozwańczych mścicieli, na czele której stoi Green Arrow:
- Roy Harper/Speedy I/Arsenal/Red Arrow – adoptowany syn Olivera Queena, a zarazem jego najlepszy przyjaciel i sojusznik. Zaczynał jako nastoletni pomocnik o pseudonimie Speedy. W tym okresie aktywny był w drużynie Teen Titans. Podobnie jak Oliver, Roy jest znakomitym łucznikiem, specjalizacyjnym się w wystrzeliwaniu udoskonalonych strzał (trick arrows) i walce wręcz. Kiedy dorósł przybrał pseudonim Arsenal. Znany też jako Red Arrow.
- Dinah Lance/Black Canary II – superbohaterka o mocy sonicznego krzyku. Wspólnie z Oliverem służy w Lidze Sprawiedliwych. Wieloletnia jego kochanka, która w końcu stała się jego żoną.
- Connor Hawke/Green Arrow II – syn Olivera i Moonday Hawke, nosił kostium ojca i posługiwał się jego pseudonimem Green Arrow, w trakcie gdy ten był martwy.
- Mia Dearden/Speedy II/Arrowette III – początkowo nieletnia prostytutka, którą Oliver wyszkolił i uczynił swoją pomocnicą w walce z przestępczością.
- Hal Jordan/Green Lantern II – członek międzygalaktycznego Korpusu Zielonej Latarni. Kiedy Ollie stracił swoją fortunę, wspólnie z Halem Jordanem podróżował po Stanach Zjednoczonych. Podczas tej podróży m.in. obaj zwalczali handel narkotykami i uratowali Roya Harpera od narkomanii.
- Eddie Fyers – były agent CIA, który stał się najemnikiem, wynajętym do zabicia Shado. Początkowo obaj byli wrogami, lecz ostatecznie Fyers stał się sprzymierzeńcem Queena. Był również autorytetem dla Connora Hawke’a.
- Shado – mimo iż z początku była złoczyńcą, z czasem stała się sojusznikiem Green Arrowa, urodziła mu także syna – Connora Hawke’a.
Wersje alternatywne
Green Arrow pojawił się niektórych komiksach z serii Elseworlds, która przedstawiają znanych bohaterów uniwersum DC w zupełnie innych realiach i czasach, m.in.:
- W Batman: Powrót Mrocznego Rycerza (Batman: The Dark Knight Returns) autorstwa Franka Millera, którego akcja rozgrywa się w niedalekiej przyszłości. Po zakazie przez rząd USA działalności superbohaterów (z wyjątkiem Supermana), Oliver Quenn zaczął prowadzić akcje terrorystyczne przeciwko rządowi (m.in. zatopił okręt podwodny). Zgadza się pomóc Bruce’owi Wayne’owi w walce z Supermanem, którego obarcza o utratę lewego ramienia. Mimo swojego kalectwa Oliver wciąż pozostał doskonałym łucznikiem (musi odtąd naciągać łuk, trzymając strzałę w zębach). W czasie walki Batmana z Supermana, Ollie używa strzały wykonanej syntetycznego kryptonitu.
- W kontynuacji Batman: Powrót Mrocznego Rycerza pod tytułem Mroczny Rycerz kontratakuje (The Dark Knight Strikes Again), po powrocie Batmana, który udawał swoja śmierć, Oliver również powraca wyposażony w cybernetyczne ramię. Ponownie łączy siły z Batmanem, tym razem w walce z skorumpowanym rządem, na którego czele stoi Lex Luthor. Green Arrow zostaje tam opisany jako „milioner, który stał się komunistą”.
- W Batman: Zagłada Gotham (Batman: The Doom That Came to Gotham) autorstwa Mike’a Mignoli (inspirowanym twórczością H.P. Lovecrafta), którego akcja rozgrywa się na początku XX wieku, Oliver zostaje pokazany jako gothamski milioner i przyjaciel rodziny Wayne’ów. Jest świadom tego, że jego ojciec, Henry Queen wraz z Bartlyem Langstromem, Crossbym Manfurdem i Thomasem Wayne’em zawarli przed wiekami układ z magiem Ludwigiem Prinnem. Mieli oni stać się bogatymi i wpływowymi ludźmi w Gotham, biorąc udział w pradawnym obrządku, lecz zamiast wywiązać się z umowy, pogrzebali żywcem Prinna w katakumbach, mieszczących się później pod ulicami Gotham. Wszyscy, którzy brali udział w ceremonii w ogóle się nie starzeli. Ojciec Olivera oszalał i zamordował rodziców Bruce’a. Oliver zamierzał unicestwić zło strzałami z 304 roku n.e., którymi został zastrzelony św. Sebastian, patron ofiar plag, lecz został zabity przez Poison Ivy. Strzała św. Sebastian posłużyła później Bruce’owi w pokonaniu przypominającego Cthulhu, demonicznego boga – Iog-Sotha, którego Ra’s al Ghul wraz z córką próbowali sprowadzić na ziemię.
- W Przyjdź Królestwo (Kingdom Come) autorstwa Marka Waida i Alexa Rossa, Oliver wraz ze swoją żona Dinah i córką Olivią Queen (nowa Black Canary) łączą siły z Batmanem. Ich drużyna stanowi przeciwwagę dla reaktywowanej przez Supermana Ligi Sprawiedliwych (do której dołączył Roy Harper, znany teraz jako Red Arrow), oraz kierowanej przez Lexa Luthora koalicji złoczyńców pod nazwą „Frontu Wyzwolenia Ludzkości”. W ostatecznej bitwie Olivią Queen, jego żona, córka i jego były przyjaciel giną w eksplozji nuklearnej.